بستریابی مدراس نوین کاشان و شناساندن آنها

هدف این مقاله،بررسی عوامل رشد مدارس نوین کاشان و معرفی نهادهای آموزشی این شهر در یک بستر تاریخی است.از این رو،ابتدا به شرح عوامل و اقشار اجتماعی مؤثر بر رشد مدارس نوین از جمله روشنفکران،محصلان اعزامی به فرنگ،روحانیون متجدد،یهودیان این شهر،نایبیان،موقعیت جغرافیائی آن، وجود دو دستگی دیرینه میان اهالی،جریان مشروطیت و نو گرائی(تجدد)و بورژوازی کمپرادور(وابسته) پرداخته،آنگاه نهادهای آموزشی،مکتبخانه ها،مدارس نوین ملی مسلمانان و یهودیان را معرفی می کند. کلید واژه ها: آموزش و پرورش،کاشان،مدارس غیرانتفاعی،مشروطیت،یهودیان،اقلیت های دینی،اصلاحات اجتماعی، مدارس اقلیت های مذهبی،نایبیان،نو گرائی. کاشان در عصر قاجار به طور اعم و در دورهء ناصری به طور اخص،به سبب موقعیت جغرافیائی خاص و واقع شدن در نزدیکی تهران،بسرعت از تحولات پایتخت متأثر می گردید.بجز مورد پیشگفته، رفت و آمد تجار کاشی به تهران و تبعید افراد به کاشان،باعث شده بود که این شهر از یک طرف همواره در معرض تحولات جدید قرار بگیرد و از طرف دریگر وجود جامعهء مذهبی سنتی در داخل شهر،امکان ایجاد تقابل میان نو گرائی و سنت را قابل پیش بینی می کرد.تعارضات محلی و دو دستگی اهالی شهر نیز بر وخامت اوضاع می افزود.لذا حکام شهر در دورهء ناصری در صورت برقراری توازن بین دو دستهء رقیب،می توانستند مدت بیشتری را در رأس قدرت بمانند.در این صورت بود که گزارشهائی از رضایت اهالی به مرکز مخابره می شد.1 پس،کاشان در دورهء قاجار بین دو جریان قرار داشت:سنت قوی و نیرومند از یک طرف که در بحث تربیت نیروی انسانی آن،مدارس قدیمهء کاشان فعال بود و از طرف دیگر،تحولات دنیای جدید بود که به چندین دلیل در کاشان زودتر از برخی نقاط دیگر به وجود آمد که از ثمرات این تحولات ایجاد مدارس نوین در کاشان بود.در ادامه ابتدا به بررسی بستر ایجاد مدارس نوین در کاشان پرداخته می شود و سپس تعدادی از مدارس به ترتیب قدمت معرفی خواهد شد.